Pelargonium sidoides Güney Afrika’da doğal olarak yetişen bir bitkidir. Afrika Sardunyası ismiyle de bilinir. Bitkinin köklerinin ekstraksiyon edilmesi ile hazırlanan damla, “Umckaloabo” , jenerik ismiyle Umca son yıllarda akut bronşit, tonsilit, faranjit ve sinüzit gibi solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisi amacıyla yoğun bir şekilde kullanılmış ve olumlu sonuçlar alınmıştır. Bu bitkisel ilacın bileşiminde, kumarinler, flavonoitler ve tanenler bulunmaktadır.
Pelargonium sidoides bitkisinin ilaç olarak çıkış hikayesi;
Stevens adında bir İngiliz 1897 yılında tüberküloza yakalanır. Hekimler, Stevens’e tedavisi için iklim koşullarının farklı olduğu bir yere gitmesini tavsiye eder, bunun üzerine Güney Afrika’ya gitmeye karar verir. Burada bir herbalist ile tanışır. Bu kişinin vermiş olduğu bir bitkinin (Latince adı Pelargonium sidoides) köklerinin su ile kaynatılmasıyla hazırlanan ekstreyi içerek kullanır ve tüberkülozu tamamen iyileşir. İngiltere’ye döndüğünde tüberkülozlu hastalar üzerinde uygulamaya başlar. 1920 yılından başlayarak dokuz yıl boyunca Stevens’in ilacını 800 hasta üzerinde denemiş ve elde ettiği pozitif sonuçları 1930 yılında yayınlamıştır. Bu gelişmelerden sonra Pelargonium sidoides köklerinin etanollü ekstresi (Afrika Sardunya Kök Ekstresi) Avrupa’da tüberküloz tedavisinde kullanılmaya başlanmıştır.
Virüs ve bakterilere karşı etkilidir. Afrika Sardunya Kökü’nden elde edilen bu ilacın, solunum sistemine zarar veren çeşitli virüs ve bakterilere karşı bir mikrop öldürücü etkiye sahip olduğu bilimsel olarak ispatlanmıştır.
Solunum yolu enfeksiyonlarına sıklıkla virüsler sebep olmaktadır. Virüslerin bağışıklık sistemini baskılaması sonucunda bağışıklık sistemi zayıflamakta ve bakteriyel enfeksiyonlar daha hızlı gelişmektedir. Afrika Sardunya Kök Ekstresi’nin, bağışıklık sistemini uyararak solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde pozitif etkili olduğu ispatlanmıştır.
Yapılan çalışmalarda Afrika Sardunya Kök Ekstresi’nde, bulunan bileşiklerin, bağışıklık sisteminin uyarılmasında rol oynayan bazı hücre ve hormonların salgılanmasını artırdığı görülmüştür.
Afrika Sardunyası kökü sıvı ekstresi içeren bitkisel ürünler soğuk algınlığı başladığında, ilk 48 saat içinde kullanıldığı takdirde şikayetlerin süresini 1-3 gün kadar kısaltır. Sıvı ekstresi, bakterilerin burun mukozası veya ağza yerleşmesini önlemekte, yani antibakteriyel etki yapmakta ama antibiyotik gibi değildir. Antiviral etki gösterdiği için virüslere karşıdır, öldürücü ve çoğalmasını önleyici özelliği bulunmaktadır.
Geniş çaplı tedavilere bakacak olursak;
- Akut Bronşit Tedavisinde: Antibiyotik tedavisinin alerjik reaksiyonlar oluşturması, bağırsaklarda yaşayan yararlı bakterileri öldürmesi ve bir çok zararlı bakteriye karşı direnç geliştirmesi gibi riskleri bulunmaktadır. Bu risklerden dolayı akut bronşit hastaları mümkün olduğu kadar semptomatik olarak tedavi edilir. Yapılan hayvan deneyleri ve insanlar üzerindeki araştırmaların sonucuna göre, Afrika Sardunya Kök Ekstresi akut bronşitin semptomatik tedavisinde kullanılan pozitif etkili bir ilaçtır.
- Bademcik İltihabı Tedavisinde: Bakterilerin sebep olduğu bademcik iltihabının, Afrika Sardunya Kök Ekstresi kullanılarak tedavi edilmesiyle ilgili bir çok hasta üzerinde çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalarda, hastalığın en çok görüldüğü 6- 12 yaş arasındaki 1395 çocuğa Afrika Sardunya Kök Ekstresi 6-10 günlük süreyle uygulanmıştır. Sonuçta bademcik iltihabında ortaya çıkan boğaz ağrısı, tükrük salgılanması, ateş, boğazda kızarıklık gibi hastalık belirtilerinin çok çabuk iyileştiği görülmüştür.
- Sinüzit Tedavisinde: Bir çok hasta üzerinde yapılan denemelerde Afrika Sardunya Kök Ekstresi ile tedavi edilen hastaların % 46,1’inde rahatsızlığın tamamen iyileştiği gözlenirken %21,4’ünde hastalık belirtilerinde belirgin bir iyileşme görülmüştür. Sinüzitin tüm belirtilerinde ise % 90 oranında bir iyileşme veya azalma olduğu belirlenmiştir.
- Hastalar ve doktorların genel görüşü Afrika Sardunya Kök Ekstresi’nin iyi tolere edilebilir ve güvenli olduğu şeklinde olmuştur.
Kullanılış Şekli Nasıldır?
- Yemeklerden 30 dakika önce bir miktar sıvı ile birlikte alınması tavsiye edilmektedir. Uygun tedavi süresi 10- 14 gündür.
- Yetişkinler ve 12 yaş üzeri çocuklarda günde 3 defa 20-30 damla, 6-12 yaş çocuklarda günde 3 defa 10- 20 damla, 6 yaşından küçük çocuklarda günde 3 defa 5-10 damla kullanılmalıdır.
