Her kadın için doğal bir süreç olan gebelik, beslenme ve takviye alımının en önemli olduğu dönemlerden biri olarak bilinmektedir. Annenin beslenmesi ve yaşam tarzı kendi sağlığının yanı sıra fetüs sağlığı için de önemlidir. Gebe kadınlarda bu süreçte fetüsün artan besin ögesi gereksinmelerini karşılamak gerekmektedir.
Gebelikte folik asit gereksiniminin artış nedeni hem fetüs hem de gebe kadınlarda doku sentezi gibi fizyolojik değişikliklerden kaynaklı olduğu bilinmektedir. Gebelerde artan folat gereksiniminin tek başına diyet ile karşılanması mümkün olmadığından folik asit desteği çok önemlidir.
Folik Asit Neden Önemli?
Beyin ve omuriliğin geliştiği nöral tüp, fetal yaşamın ilk dört haftasında oluşur. Henüz tam olarak nedeni bilinmeyen ancak genetik ve çevresel etmenlerin birlikte rol oynadığı düşünülen bazı durumlarda nöral tüp oluşumunu tamamlayamaz ve anensefali, ensefalosel, meningosel, miyelosel, spina bifida, gibi nöral tüp defektleri (NTD) denilen ciddi doğumsal anomaliler oluşur.
Son yıllarda yapılan araştırmalar, NTD’lerin annenin gebelik öncesinden başlayarak gebeliğinin ilk üç ayında kullanacağı günde 0,4 mg folik asit ile %70 oranında önlenebileceğini göstermektedir.
B12 vitamini ve folik asit, normal merkezi sinir sistemi fonksiyonları için gerekli olan ve çeşitli mekanizmalarla duygu durumunu düzenleyen vitaminlerdir. Eksikliklerinin yaş ile artış gösterdiği, ancak gençlerde de oldukça yaygın olduğu bilinen bir gerçektir.
Bunların eksikliklerinin; depresif rahatsızlıklar, bilişsel bozukluklar, mental konfüzyon, hafıza değişiklikleri, bilişsel yavaşlama, duygulanım bozuklukları, yorgunluk, delirium ve paranoid psikoz gibi nöropsikiyatrik bozuklukların oluşumuna katkıda bulunduğu birçok araştırıcı tarafından bilimsel kaynaklara yazılmıştır.
Gebelikte hem maternal hem de fetal sağlığın korunması ve
geliştirilmesi için artan besin ögesi gereksinmelerinin karşılanması gerekmektedir.
Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü tarafından mümkünse gebelik öncesinde ve gebelik boyunca 0,4 mg/gün folik asit desteği önerilmektedir.
Sonuç olarak;
Folik asit desteği kullanımının nöral tüp defekti ve megaloblastik anemi üzerinde olumlu etki gösterdiği yönünde fazla sayıda çalışma mevcuttur. Öte yandan uzun dönem yüksek doz folik asit desteği kullanımının doğum ağırlığını arttırabildiği bilinmektedir.
Folik asit desteği ve postpartum depresyon, konjenital kalp hastalıkları, alerjik hastalıklar ve otizm üzerinde yapılan araştırmalar ise pozitif yöndedir.
Folat yetersizliğinde görülen sağlık sorunları toplumda büyük önem taşımaktadır. Folat yetersizliğinin önlenmesi için folattan zengin besinlerin tüketilmesi, besin hazırlama ve pişirme yöntemlerine dikkat edilmesi, ekmeklik unun folik asitle zenginleştirilmesi, planlı gebeliklerin sağlanması ve gebelere gebelik öncesinden başlayarak folik
asit desteğinin verilmesi (0,4 mg/gün), halkın beslenme konusunda eğitilmesi ve bilinç düzeyinin arttırılması gerekmektedir.
Kaynaklar;
- American Academy of Pediatrics, Policy statement. Folic acid for the prevention of neural tube defects. Pediatrics September 1993;92(3):493-
2. Aydınlı K, Cajdas A, Kayserili H ve ark. The effect of preconceptional folic acid treatment on the recurrence risk of nonsyndromic neural tube defects. Balk J of Med Genet 1998; 1(3): 120-4.
3. Bottiglieri T. Homocysteine and folate metabolism in depression. Progress in Neuro-Psycopharmocology and Biological Psychiatry 2005; 29: 1103-12.
4. Lerner V, Kanevsky M, Dwolatzky T, Rouach T, Kamin R, Miodownik C. Vitamin B 12 and folat serum levels in newly admitted psychiatric patients. Clinical Nutrition 2006; 25: 60-7.
5. http://static.dergipark.org.tr/article-download/b3e6/a602/e3a9/5c9cfa010903b.pdf
