Koenzim Q10 (2,3 dimetoksi-5 metil-6-dekaprenil benzokinon), hücrede mitokondriyal elektron taşıma zincirinin kofaktörüdür.
ATP üretimi için mutlaka gereklidir ve güçlü bir antioksidandır.
Vücutta enerji üretilen her hücrede bulunur!
Hidrofobiktir (yağda çözünür). Emilimi incebağırsakta gerçekleşir ve hidrofobik olmasından dolayı yağla birlikte emilimi daha iyidir.
Koenzim Q10 Neden Kullanmalıyım?
Çok önemlidir çünkü enerji verir!
- Bağışıklık sistemini güçlendirir!
- Antioksidan (anti-ageing) olarak kullanılır.
- Enerji üretimi ve fiziksel performansı artırır.
- Genel kalp sağlığına destek olarak kullanılır.
- Diş eti iltihabını engeller.
- Doğurganlığı artırır.
- Oksidatif stresi engeller.
- Serbest oksijen radikallerini yakalar.
**Doğru bilinen bir yanlış ise hipertansiyon hastalarında kullanılmaması gerektiğidir. Aksine tedavide destek amaçlı kullanılabilir.
Peki Koenzim Q10 ihtiyacımı nelerden karşılayabilirim?
Vücudumuz koenzim Q10 üretir ve kalp, böbrek ve pankreasda çok yüksek miktarlarda bulunur.
Koenzim Q10 düzeyleri yaşla beraber azalır ve kanser, genetik hastalıklar, diyabet, kalp problemleri, Parkinson hastalığı gibi hastalıklarda düzeyi düşer.
Koenzim Q10 eksikliğinin belirtileri kalp yetmezliği, yüksek tansiyon ve göğüs ağrısı olabilir.
•Koenzim Q10’un en zengin kaynağının et ürünleri ve özellikle de organ etleri olduğu belirtilmektedir. Fakat büyük moleküler kütlesi ve suda zayıf çözünürlüğü nedeniyle insan vücudunda biyoyararlılığı düşüktür.
**Koenzim Q10’un ticari formlarının biyoyararlılığının arttırılması çalışmaları sürdürülmektedir.
Nasıl mı kullanmalıyım?
Endojen koenzim Q10, insan dokularında en yüksek konsantrasyonda kalp, karaciğer ve böbrekte bulunur.
Eksojen koenzim Q10 ise diyetten sağlanır.
Kandaki normal seviye 1 μg/ml civarındadır. Bunu 2 μg/ml civarında çıkarmak için günde 100 mg koenzim Q10 alınması gerekmektedir. Standart doz ise günde 100-200 mg arasındadır ancak önerilen doz kişiye göre değişim gösterebilir.
Diyette kalp ve ringa balığı gibi zengin koenzim Q10 kaynakları olsa bile bunlardan günde 100 mg almak oldukça zordur.
Güvenli ve etkin tedavi çoğu zaman üç parçaya bölünülüp her seferinde 100 mg alımdır. Bu alımı yemeklerden 30 dakika önce tüketmek en doğru yöntem olacaktır.
Ayrıca birçok farklı besinin emilim konusunda etkileşimi olması sebebiyle alımın sadece su ile yapılmasını tavsiye edilir.
Koenzim Q10’un en iyi formu nedir?
İki farklı formda bulunur ve tamamen farklı işlevleri vardır:
- Ubikinol; azaltılmış, en emilebilir formudur, kandaki koenzim Q10 ’in %90’ını oluşturur. Antioksidan olarak işlev gördüğü kan ve lenfatik kanallarda ubikinol biçimindedir. İki form arasında kolayca geçiş yapar. LDL (kötü) kolesterolün oksidatif hasarına karşı korur.
- Ubikinon; oksitlenmiş ve daha kararlı bir formdur. Hücre içindeki enerji üretimine katılır. Enerji üretimi sırasında elektron alıp (ubikinon), almadığına (ubikinol) bağlı olarak saniyede birkaç kez birinden diğerine geçer. Çalışmalar, iyi bir ubikinon takviyesiyle kandaki ubikinol seviyelerinin önemli ölçüde arttığını göstermiştir. Her ikisi de farklı fizyolojik fonksiyonlara sahip olmalarına rağmen aynı derecede aktiftir.
Koenzim Q10’a bazı durumlarda dikkat!
- Kan sulandırıcı etkisi olan warfarin’in etkinliğini azaltabilir.
- Bazı kişilerde karaciğer enzim yüksekliği görülebilir.
- Bazı kanser türleriyle uyumlu olmayabilir ve bu durumda kemoterapi ilaçlarını etkileyebilir.
- Hamilelik ve emzirme döneminde veya çocuklarda güvenliği henüz tespit edilmemiştir.
- Tansiyon düşürücü etkisi olduğundan bitkisel ürünlerle kullanılması tavsiye edilmez.
Kaynaklar;
- Igor Pravst,Katja Žmitek &Janko Žmitek , Coenzyme Q10 Contents in Foods and Fortification Strategies
- Frederick L. Crane , PhD , Biochemical Functions of Coenzyme Q10
- P. S. Sándor, L. Di Clemente, G. Coppola, U. Saenger, A. Fumal, D. Magis, L. Seidel, R. M. Agosti, J. Schoenen, Efficacy of coenzyme Q10 in migraine prophylaxis: A randomized controlled trial, February 22, 2005; 64 (4)
- S. Xia, S. Xu, X. Zhang, “Optimization in the preparation of coenzyme Q10 nanoliposomes”, Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54, 6358–6366, (2006)
- S. Nazzal, I.I. Smalyukh, O.D. Lavrentovich, M.A. Khan, “Preparation and in vitro characterization of a eutectic based semisolid self-nanoemulsified drug delivery system (SNEDDS) of ubiquinone: mechanism and progress of emulsion formation”, International Journal of Pharmaceutics, 235, 247–265, (2002)
- J. Žmitek, K. Žmitek, I. Pravst, “Improving the bioavailability of coenzyme Q10 From theory to practice”, AgroFOOD industry hi-tech, vol 19, (2008).
- P. Mason, “Potential uses for coenzyme Q10”, The Pharmaceutical Journal, vol 275, 24, 379-382, (2005)
