- Son derece ciddi boyutlarda bulaşıcılığa ulaşan koronavirüs (COVID19) hızla bütün dünyaya yayılırken, birçok insan bu tehlikeli hastalığa karşı korunmak için sağlık personellerinin kullanması gereken maske leri tedarik ediyor.
- Çin’de üretimi yapılan maske ve eldiven tedariğimiz kesintiye uğramış durumda ve malesef ülkemizde üretimi çok fazla yapılmamakta. Durum böyle olunca da sağlık personellerine bile yeteri miktarda maske ve eldiven tedarik edilememekte. Küçük parçacık filtreleme yüz maskeleri (N-95’ler) ve dikdörtgen hapşırma korumaları dediğimiz basit (“cerrahi maskeler”) konusunda ciddi bir kıtlık oluşmuş durumda.
- Bu ürünlerin sınırlı tedariğini tıbbi kurumlar için uygun şekilde ayırmak, satın almamak ve elimiz de bulunan açılmamış, kullanmadığımız maske ve eldivenleri sağlık kuruluşlarına teslim etmek vatandaşlık görevimiz oldu.
- COVID19 enfeksiyonlu insanlardan herhangi bir nem, mukus ve tükürük damlacıkları çıkışı kişiden kişiye yayılıma yol açıyor. Öksürme, hapşırma ve hatta normal nefes alma bile bu virüsün açığa çıkıp havaya karışmasını sağlıyor.
Her ne kadar birçok sağlıkçı tersini savunsada enfekte kişiden 6 metreye kadar ki uzaklıkta duran insanlar, virüs havadayken (3 saate kadar kalabilir) virüs ile karşılaşabilir ve enfekte olma riskleri vardır.
Damlacıklar düştükten sonra da , virüs herhangi bir yüzeye tutunarak yüzeye bağlı olarak uzun süre aktif kalabilir (Bakır yüzeyde 4 saate, karton yüzeyde 24 saate kadar etkisini sürdüyor. Plastik veya paslanmaz çelik yüzeyde ise 2-3 gün kadar).
Yüz maske si takmak insanların iki şekilde enfekte olmasını önler:
1) Virüsle dolu havadaki damlacıkların çoğunun solunmasını engelleyerek.
2) Kullanıcının kendi ağızlarına ve burunlarına dokunmasını engelleyerek.
Çalışmalar, cerrahi yüz maskeleri kullanan sağlık personellerinin, doğru bir şekilde kullanımına dikkat etmeyenlerden % 80 daha az enfekte olduklarını göstermiştir.
Maske kullansan da olur kullanmasan da olur diyenler var;
- Birincisi, koruma sadece maskeler doğru kullanıldığında gelir. Temiz tutulmalı, dikkatlice çıkarılmalı, doğru el yıkama yapılmalı ve maske yüze dokunmayı engellediğinden dolayı kullanılması gereklidir.
- İkincisi, maskelerin lifleri arasındaki boşluklar, cerrahi maskelerde bu gruba dahil, tüm virüsleri engelleyemeyecek kadar büyüktür. Hapşırma ve öksürük damlacıkları genellikle 7 ila 100 mikron arasındadır. Cerrahi maskeler ve bazı kumaş maskeler 7 mikron büyüklükteki partikülü bloke edecektir. COVID19 virüsü partikülleri 0.06 ila 0.14 mikrondur bundan dolayı kullanmasan da olur diyen uzmanlarda mevcut.
Öyleyse neden kendi yüz maske lerimizi yapmalıyız?
1) Hasta olmanız durumunda evde maske bulundurmak, tıbbi yardım alırken arkadaşlarınıza ve ailenize bir miktar koruma sağlayacaktır. Kesinlikle maske olmamasından daha iyi olacaktır.
2) Hastaneler ve bakım evleri için umutsuzca ihtiyaç duyulan endüstriyel olarak üretilmiş, tek kullanımlık maskelerin sınırlı tedariğine olan talebi azaltmış olacağız.
3) Kendi diktiğimiz rahat, kavisli şekilli maskeler, dikdörtgen cerrahi maskelerden daha az boşlukla yüze tam bir şekilde oturacak ve partikül girişi yahut çıkışı için herhangi bir boşluk bırakmayacaktır.
4) Ev yapımı maske lerimizi yıkayabiliriz bu sayede de çevre dostudur.
Evde sadece 10 dakikanızı ayırarak maske yapmak için detaylı maske yapımı videomuzu yazının en başında izleyebilirsiniz.
Maske İçin Nasıl bir kumaş kullanılmalı?
İstediğiniz herhangi bir sıkı dokuma pamuk veya pamuk / polyester karışımı kumaş seçebilirsiniz. Dokumanın ne kadar sıkı olduğunu görmek için ışığa tutun ışığı en az geçiren kumaşınızı seçin. İsterseniz dışı ve astarı için aynı kumaşı kullanın veya hangi tarafın temiz hangi tarafın kirli olduğunu hatırlamanıza yardımcı olması için farklı kumaşlar seçebilirsiniz.
Araştırmalar sonucu %100 pamuğun bir miktar etkinliği olduğunu göstermektedir. Pamuk / polyester karışımları, suyu itme özelliklerine sahiptirler, bu da damlacıkların dış katmanlardan emilmesini önlemek için daha iyi bariyer oluşturur.
Kalıp olarak aşağıdaki görseli inceleyerek yüzünüze uygun modifiye edebilirsiniz.
Gevşek dokunmuş, payetli veya kadife kumaşları kullanmamalısınız.
Dikmeden önce ve diktikten sonra kullanmadan önce temastan dolayı herhangi bir sıkıntı çıkmaması için ise tüm kumaşları yıkamalısınız.
Umarım sizler de evinizde kendinize ve yakın çevrenize bez yüz maskeleri yapıp kullanırsınız, sağlıkla kalın 🙂
Kaynaklar;
https://academic.oup.com/annweh/article/54/7/789/202744
